رژیم غذایی در بیماری تب مالت

تب مالت ازجمله بیماری های عفونی  است که، ممکن است مدتی (حدود چند ماه) طول بکشد و ازاین رو جزو بیماری های عفونی مزمن محسوب می شود. رژیم غذایی باید طوری تنظیم گردد که، نیاز به پروتئین ،انرژی و سایرمواد مغذی که در این حالت افزایش یافته است را، مرتفع سازد. رعایت نکات زیر در رژیم غذایی این بیماران ضروری است :

انرژی

رژیم باید حاوی انرژی زیاد باشد. میزان انرزی مورد نیاز این بیماران 2500 تا 3000 کیلو کالری در روزاست و در بعضی از شرایط برای مثال زمانی که این بیماری همراه با تب زیا د باشد، تا 5000 کیلو کالری نیزدر روز توصیه می شود.

پروتئین

میزان پروتئین دریافتی باید بالا باشد، تا تخریب پروتئین بدن جبران شود وهمچنین وزن بدن در حد مطلوب حفظ گردد. که در این خصوص میزان نیاز به پروتئین می تواند از 100 تا 150 گرم در روزمتغیر باشد.

کربوهیدرات ها

مقدار زیادی از انرژی رژیم باید از کربوهیدرات  ها تامین شود.همچنین برای جبران ذخیره ی گلیکوژن بدن لازم است که، انواع کربوهیدرات های زود هضم در برنامه ی غذایی این بیماری گنجانده شوند. گلوکز از جمله کربوهیدرات هایی است که، باید هر چه زودتر به همراه مایعات به بیمار داده شود، تا ذخیره ی گلیکوژن بدن تامین گردد و نسبت مواد ستون زا به ضد ستون زا حفظ و میزان انرژی افزایش یابد.

چربی ها

مصرف خامه ی تازه و کره نباتی انرژی دریافتی را افزایش می دهند، ولی غذاهای سرخ شده در روغن و انواع شیرینی های خامه ای در افراد مبتلا به این بیماری (چون ممکن است این مواد دیرهضم باشند) توصیه نمی شود.

مایعات

مایعات باید به مقدار زیاد به بیمار داده شود، چرا که مقدار زیادی ازآب بدن به صورت عرق دفع می گردد. از طرف دیگرعدم رغبت بیماران به نوشیدن مایعات و خوردن غذا ممکن است ایجاد هیدارتاسیون( از دست دادن آب بدن) کند. بنا بر این مصرف 5/2 تا 3 لیتر مایعات در روز توصیه می شود. وقتی اسهال و استفراغ بطور مداوم دیده شود، ترزیق وریدی مایعات لازم می گردد.

شیر (منظور شیر کاملا پاستوریزه شده می باشد)عالی ترین نمونه از مایعات است که، انرژی، پروتئین، بعضی ویتامین ها و برخی مواد معدنی( مانند  پتاسیم  و کلسیم ) را تامین می کند.

مواد معدنی

درهنگام تب به علت تعریق زیاد ممکن است، مقادیر زیادی سدیم  و پتاسیم از بدن دفع گردد.بنابراین لازم است به غذاهایی مانند سوپ کمی نمک اضافه شود. بهترین منا بع غذایی پتاسیم در این حالت شیر و آبمیوه است.

ویتامین ها

در صورتی که مواد غذایی از گروه های مختلف انتخاب گردد، بدون تردید کلسیم، فسفر ، آهن و سایر مواد معدنی تامین خواهد شد.

کمبود ویتامین ها موجب کاهش مقاومت طبیعی بدن می گردد و ممکن است میزان بعضی از ویتامین های سرم نظیر ویتامین A  کاهش یابد. دریافت مقدار کافی ویتامین A موجب تحریک مرکز فعالیت ایمنی بدن می شود.

کمبود ویتامین C نیز ازجمله مواردی است که باید در این بیماران مورد توجه قرارگیرد .زیرا کمبود ویتامین C موجب تضعیف توانایی بدن در تولید عوامل موثر برای عکس العمل های سیستم دفاعی بدن می گردد. نیاز به ویتامین B نیز افزایش می یابد، چرا که با افزایش انرژی میزان نیاز به ویتامین B1  ،  B2  و نیاسین بالا می رود. در ضمن آنتی بیوتیک و داروها نیز ممکن است از سنتز ویتامین های گروه B در روده جلوگیری به عمل آورند. لذا مصرف مکمل ها نیز توصیه می شود.

نحوه ی استفاده از غذا و انتخاب مواد غذایی مختلف

با وجود آنکه بیمار مبتلا به تب مالت، به رژیم غذایی غنی از انرژی احتیاج دارد، اما بهتر است ازغذاهای نرم و ساده شروع شود و به تدریج به نوع و مقدار آنها افزوده گردد. و این عمل ادامه می یابد تا زما نی که بیمار به برنامه ی غذایی عادی برسد.( این روش از اختلال در معده جلوگیری نموده و موجب بی علاقه شدن بیمار نسبت به خوردن غذا نمی گردد.)

برای افزایش انرژی دریافتی می توان به افزودن کره به سوپ، شکر به آب میوه و سایر نوشیدنی ها و برای افزایش دریافت پروتئین می توان به مصرف پودرهای غنی از پروتئین یا مخلوط شیر و تخم مرغ  (پودرشیر بدون چربی + تخم مرغ ) اشاره کرد. از آن جایی که اشتهای این بیماران کم است انتخاب مواد غذایی اهمیت خاصی پیدا می کند.

رنگ، بو، طعم و ظاهرخوشایند غذا عوامل موثری در تشویق بیماران به خوردن است. قرار دادن انواع مواد غذایی درمقادیرکم در یک سینی مانند یک لیوان شیر و تخم مرغ به همراه یک برش نان  برشته و کره و بستنی یا آبلیمو  اشتهای بیمار را تحریک می کند. در صورتی که بیمار انواع سبزی های  بزگ سبز و زرد، گوشت  و سایر مواد را تحمل می کند، باید در وعده های غذایی این مواد گنجانده شوند.

الگوی معمول در تغذیه ی این بیماران با رژیم غذایی مایع شروع شده و به تدریج به رژیم غذایی نرم و سپس رژیم غذایی معمول منتهی می گردد.و همانگونه که ذکر شد، میزان انرژی و پروتئین باید به شکل مطلوب و مناسب حال بیمار به تدریج افزایش یابد و بیمار باید مواد غذایی را در حجم کم و وعده های غذایی بسیار دریافت کند.

منبع: ماهنامه سلامتی و تغذیه شماره 20